Choroby nerwowo-mięśniowo-szkieletowe są bardziej rozpowszechnione niż inne typy chorób przewlekłych, a większość z nich jest przyczyną bólu, co powoduje pogorszenie jakości życia. Odpowiedni model odżywiania może wpłynąć na redukcję bólu i zapalenia, a także wspierać optymalne funkcje mięśniowo-szkieletowe. Zarówno kontrola liczby kalorii, jak i dostarczanie ich w postaci odpowiednich posiłków, są ważnymi czynnikami w leczeniu chorób mięśniowo-szkieletowych ponieważ nadmierna waga zwiększa obciążenia mechaniczne stawów oraz zaostrza ból.
Teraz kilka słów na temat tego czym jest stan zapalny i jak powstaje. Reakcja zapalna powoduje aktywację białych krwinek z substancji chemicznych związanych z systemem odpornościowym oraz mediatorów stanu zapalnego. Ostry stan zapalny jest wstępną reakcją obronną ciała człowieka na szkodliwe bodźce. Każdy z nas zadaje sobie pewnie w tym momencie pytanie-co jeść aby zredukować stan zapalny? Działanie przeciwzapalne posiadają następujące produkty: siemię lniane, orzechy włoskie, rzepak oraz olej rzepakowy. Produkty te dostarczają tzw. krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe omega-3. Jeśli chodzi o długie łańcuchy kwasów omega-3, dostarczają je produkty takie jak: tłuste ryby z zimnych wód północnych, np.: łosoś, makrela, sardynki, śledź, czarny dorsz, anoplopoma, ryba maślana, a także olej rybi, glony oraz jajka.
Inne produkty łagodzące stan zapalny godne polecenia to oleje roślinne, takie jak: kukurydziany, sojowy, szafranowy, słonecznikowy, bawełniany, sezamowy. Warto zwrócić uwagę na to, że zmniejszenie stężenia markerów zapalnych zanotowano u osób stosujących się do zaleceń diety śródziemnomorskiej- bogatej w olej oliwkowy. Stwierdzono, że oleocanthal, składnik znajdujący się w oleju oliwkowym zapobiega produkcji prozapalnych enzymów COX-1 i COX-2, zmniejszając zapalenie oraz wrażliwość na ból. Naukowcy uważają, że spożycie 50ml oliwy z oliwek(czyli 3,5 łyżki) jest równoważne z wzięciem leku w dawce 200mg ibuprofenu. Niestety żaden z nich nie pamiętał o tym, że w przypadku stosowania oliwy z oliwek, aby zwiększyć właściwości przeciwzapalne konieczna jest kontrola wagi, ponieważ 50ml oliwy z oliwek posiada w przybliżeniu wartość kalorii równą 400.
Korzyści zdrowotne powiązane ze stosowaniem ziół i przypraw wymagają identyfikacji konkretnych substancji bioaktywnych, które przeciwdziałają zapaleniu. Działanie przeciwzapalne potwierdzono dla ziół i przypraw takich jak: imbir, kurkuma, szafran, niemiecki rumianek, lukrecja. Ważny jest jednak umiar, gdyż zbyt duże dawki mogą okazać się szkodliwe, lub mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami. Warto więc przed zastosowaniem leczenia ziołami skonsultować się ze specjalistą.
Również w produktach takich jak owoce i warzywa znajdują się substancje zmniejszające stan zapalny. Wyciąg z granatu hamuje proces zapalny aktywowany z ludzkich komórek tucznych, a surowy wyciąg z jagód sprzyja leczeniu chorób zapalnych. Warto wspomnieć, że spożycie świeżo wyciśniętego soku z pomarańczy w ilości jednej szklanki w ciągu dnia zmniejsza ryzyko rozwinięcia się chorób zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Innymi owocami i warzywami wykazującymi działanie przeciwzapalne są: czosnek, cebula, jabłka, brokuły, winogrona, pomidory, kapusta, wiśnie, a także kalafior czy bakłażan.
Warto wspomnieć również o przeciwzapalnych działaniu napojów. Herbata oraz czerwone wino zawierają katechinę, która jest przeciwutleniaczem tłumiącym wolne rodniki. Zielona herbata pomaga chronić chrząstkę, a jej konsumpcja może mieć właściwości profilaktyczne dla artretyzmu, a także przynieść korzyści dla pacjentów z artretyzmem poprzez redukcję stanu zapalnego oraz spowolnienie rozkładu chrząstki.
Podsumowując, dieta przeciwzapalna daje naturalne i niefarmakologiczne możliwości zmniejszenia procesu zapalnego związanego z chorobami mięśniowo-szkieletowymi i ich niekorzystnymi skutkami. Wytyczne związane ze spożywaniem produktów o działaniu przeciwzapalnym przede wszystkim kładą nacisk na wykorzystanie produktów pochodzenia roślinnego, oraz zmniejszenia spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych. Pamiętajmy, że produkty pochodzenia roślinnego wykorzystywane w diecie przeciwzapalnej powinny być odpowiednio przechowywane, aby dłużej zachować ich świeżość oraz bogactwo substancji odżywczych.