Fizjoterapeuta Tarnowskie Góry

Terapia manualna

Masaż, terapia manualna, terapia tkanek miękkich -czyli różne sposoby oddziaływania na ciało człowieka.

Ogromnie szybki rozwój nowoczesnych metod terapeutycznych oraz niezliczona liczba badań nad ich skutecznością pozwala osiągać fizjoterapeutom coraz lepsze wyniki pracy z pacjentami. Niestety niska świadomość społeczna, znikoma liczba informacji w mediach o fizjoterapii, oraz przestarzałe metody terapii finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia powodują, że pacjenci jako podstawową i najbardziej rozpowszechnioną metodę leczenia uważają masaż. Sam masaż stanowi dobrą metodę terapii nad tkankami miękkimi. Pozwala pozbyć się wielu problemów dotyczących mięśni, powięzi czy więzadeł poprzez lepsze ukrwienie tkanki, a tym samym jej lepsze odżywienie. Masaż jednak nie jest złotym środkiem na wszystkie dolegliwości. Poza masażem warto zwrócić uwagę na co najmniej kilka metod terapeutycznych z powodzeniem stosowanych wśród terapii pacjentów ze schorzeniami ortopedycznymi.

tm

Jedną z popularnych i szybko rozwijających się metod terapeutycznych jest terapia manualna. Terapia manualna często jest błędnie utożsamiana z kręgarstwem, jednak w przeciwieństwie do terapii manualnej nie posiada ona w źródeł w wiedzy medycznej. Terapią manualną można leczyć zarówno stawy obwodowe, jak i kręgosłup. Przed podjęciem terapii fizjoterapeuta przeprowadza wywiad, a następnie dokonuje badania jakości ruchów, zakresu ruchomości w stawach, biomechaniki oraz innych czynników np. bolesności. W czasie leczenia wykorzystywane są liczne techniki mobilizacyjne na staw poddany leczeniu w określonym stopniu zgodnie ze wskazaniami oraz techniki manipulacyjne. Terapia tkanek miękkich polega na usunięciu dysfunkcji i napięć układu mięśniowo-powięziowego. Zanim terapeuta podejmie terapie przeprowadza wywiad oraz badanie funkcjonalne, a także ocenę układu mięśniowo-powięziowego. Każda z tych metod terapeutycznych powinna być poprzedzona badaniem, a następnie dobrana dla potrzeb pacjenta. Wymienione w artykule metody stanowią jedynie znikomy procent znanych oraz dostępnych metod terapeutycznych stosowanych przez fizjoterapeutów. Niestety Narodowy Fundusz Zdrowia lekceważy nowe badania, które pokazują wysoką skuteczność wspomnianych metod. Myślę, że jest to jeden z powodów dla których do fizjoterapeutę czeka się obecnie nawet rok. To mit, że rehabilitacja musi być długotrwała oraz droga – przede wszystkim ma być skuteczna.

Co to jest terapia manualna?

Terapia manualna to skuteczna metoda wspierająca leczenie różnych schorzeń układu ruchu, w tym problemów z kręgosłupem oraz zwyrodnień stawów. Jest ona ceniona w wielu dziedzinach medycyny, jak np. ortopedia, rehabilitacja, reumatologia i neurologia. Celem tej terapii jest przywrócenie prawidłowej ruchomości stawów oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych. Fizjoterapeuci, stosując różne techniki terapii tkanek miękkich, skutecznie docierają do źródeł bólu i przywracają równowagę mięśniową. Terapia manualna jest szczególnie efektywna w przypadku, gdy stawy utraciły swoją naturalną ruchomość i zakres ruchu. Efektem tej patologii w obrębie narządów ruchu może być dyskomfort, ból, zmiany w prawidłowych wzorcach postawy i ruchu. Dzięki umiejętnemu zmniejszeniu napięcia mięśniowego, zwiększeniu elastyczności mięśni i przywróceniu ruchomości sztywnych stawów, pacjent może odzyskać swobodę ruchów bez bólu, co oczywiście znacząco poprawia jakość jego życia.

Jakie korzyści daje terapia manualna?

Terapia manualna to metoda leczenia, która sprawdza się w przypadku dolegliwości bólowych oraz ograniczeń ruchomości w stawach. Jest szczególnie skuteczna w łagodzeniu stanów przeciążeniowych tkanek i stawów, a także okazuje się być niezastąpiona w poprawie funkcjonowania aparatu ruchu po operacjach. Jednym z największych atutów terapii manualnej jest możliwość dostosowania procesu leczenia do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. Terapeuta, na podstawie dokładnej diagnozy, wybiera najodpowiedniejsze metody leczenia, w tym masaż, stretching, manipulacje i mobilizacje stawowe, terapię punktów spustowych, neuromobilizację, chiropraktykę, czy też mobilizację tkanek miękkich. Dodatkowo, terapia manualna doskonale współgra z ćwiczeniami rehabilitacyjnymi oraz edukacją pacjenta. Pozwala to na osiągnięcie trwałej poprawy. 

Jakie są metody terapii manualnej?

FDM – Fascial Dystorsion Model

Terapia manualna FDM, czyli Model Dystorsji Powięziowych, to innowacyjna metoda leczenia, która opiera się na identyfikacji i korygowaniu zaburzeń w strukturze powięzi. Twórcy tej metody zidentyfikowali siedem głównych typów dystorsji powięziowych. Każda z nich charakteryzuje się unikalnym mechanizmem powstawania, który może wynikać z urazów lub przeciążeń, a także specyficznym sposobem, w jaki pacjenci wskazują na ciele miejsce bólu czy dysfunkcji – to tzw. „body language”. Po dokładnym przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem terapeuta przystępuje do bezpośredniej terapii, która, mimo że w przypadku trzech z siedmiu dystorsji może być doświadczana jako bolesna, okazuje się niezwykle efektywna. Już w trakcie pierwszej sesji terapia wykazuje potencjał do znacznej redukcji bólu lub zwiększenia zakresu ruchu w stawie nawet o 70%.

Terapia tkanek miękkich

Terapia tkanek miękkich obejmuje szereg technik terapeutycznych, jak np. Techniki Energizacji Mięśni (MET), Mięśniowo-Powięziowe Rozluźnianie (MFR), Techniki Aktywnego Rozluźniania (ATR) oraz Pozycyjne Rozluźnianie (PR), które terapeuta stosuje na mięśniach i powięziach. Różnorodność metod pozwala fizjoterapeucie na indywidualne dopasowanie terapii do potrzeb pacjenta, bez względu na to, czy jego stan jest ostry, podostry czy przewlekły. Praca z tkankami miękkimi często łączy w sobie elementy masażu głębokiego, rozciągania oraz technik rozluźniania w obszarach charakteryzujących się wzmożonym napięciem mięśniowym

Metoda Kaltenborna

Metoda Kaltenborna, znana również jako ortopedyczna terapia manualna Kaltenborn–Evjenth, to kompleksowe podejście do terapii manualnej, które koncentruje się na zastosowaniu specjalistycznych technik diagnostycznych i terapeutycznych. Opisywana metoda ma na celu efektywne leczenie dolegliwości związanych z kręgosłupem, stawami obwodowymi, mięśniami oraz tkanką nerwową. Dzięki szczegółowej diagnostyce terapeuta jest w stanie precyzyjnie dobrać najodpowiedniejszą formę leczenia, dostosowaną do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Metoda Maitlanda

Metoda Maitlanda w terapii manualnej wyróżnia się swoją szczegółowością i kompleksowym podejściem, obejmującym zarówno badanie, terapię, jak i ocenę postępów. Na wstępie terapeuta przeprowadza dokładne badanie składające się z części subiektywnej, w której pacjent opowiada o swoich dolegliwościach. Następnie przechodzi do części obiektywnej, w której dokonuje oceny stanu fizycznego pacjenta. Po zastosowaniu odpowiednich technik terapeutycznych ponownie ocenia stan pacjenta, aby sprawdzić, czy terapia przyniosła oczekiwane efekty w postaci zmniejszenia bólu i zwiększenia ruchomości stawów. 

Jakie są przeciwwskazania do terapii manualnej?

Chociaż terapia manualna jest uznawana za jedną z bardziej skutecznych i bezpiecznych metod leczenia różnorodnych dolegliwości bólowych, istnieje szereg przypadków, w których jej stosowanie może nie być wskazane. Przeciwwskazania do terapii manualnej obejmują stan, w którym pacjent cierpi na osłabienie struktury kostnej, na przykład w przypadku złamań, pęknięć kości lub zaawansowanej osteoporozy. Ponadto, osoby z zaburzeniami krzepliwości krwi oraz kobiety w ciąży powinny powstrzymać się od korzystania z tej formy leczenia. Takie ograniczenia wynikają z konieczności zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa pacjentowi i uniknięcia potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia komplikacji, co podkreśla znaczenie indywidualnej oceny stanu zdrowia przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii.